Εναλλακτικές πηγές θέρμανσης: σόμπες

Κάθε χειμώνα στα περισσότερα σπίτια το βασικό ζήτημα είναι ένα: πώς θα ζεστάνουμε το χώρο;  Όλο και περισσότεροι επιλέγουν, πλέον τη λύση της σόμπας. Φυσικά, όταν μιλάμε για σόμπες δεν εννοούμε την παραδοσιακή που θυμόμαστε από τα παιδικά μας χρόνια.  Υπάρχουν σύγχρονα μοντέλα που μπορούν να κάψουν, τόσο καυσόξυλα, όσο και Pellet ή και άλλα καύσιμα, προκειμένου να ζεστάνουν το χώρο!

Είδη Σόμπας: Αρχικά, πρέπει να γνωρίζουμε ποιές είναι οι επιλογές που έχουμε,  τι μας προσφέρει η κάθε μια και φυσικά τι μειονεκτήματα έχει κάθε σόμπα.

• Ξυλόσομπες:  Η ξυλόσομπα είναι μια αρκετά έξυπνη λύση, καθώς ζεσταίνει το χώρο αποτελεσματικά, γρήγορα και κυρίως οικονομικά. Το ξύλο ως καύσιμη ύλη θεωρείται ανανεώσιμη πηγή και έχει μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Από την άλλη, αποτελεί μία ιδιαίτερη πηγή ως καύσιμο υλικό, μιας και κάθε είδος ξύλου έχει τις δικές του ιδιότητες και χαρακτηριστικά που προσδιορίζουν την απόδοση του κατά την καύση. Όσο μεγαλύτερη είναι η περιεκτικότητα του ξύλου σε υγρασία τόσο μικρότερη είναι η θερμαντική του ικανότητα. Τα ξύλα που χρησιμοποιούμε για καύση δεν πρέπει να περιέχουν υγρασία μεγαλύτερη από 25%. Συνεπώς, θα πρέπει να χρησιμοποιούμε ξύλα που έχουν ξηρανθεί τουλάχιστον για ένα έτος. Η εγκατάστασή τους είναι σχετικά εύκολη, καθώς το μόνο που χρειάζεται είναι να βρεθεί το κατάλληλο σημείο και να τοποθετηθεί η καπνοδόχος. Μπορούμε να επιλέξουμε ξυλόσομπα καλοριφέρ, με φούρνο, αερόθερμη ή υψηλής ενεργειακής απόδοσης. Ανάλογα τον τύπο της (μαντέμι ή ατσάλι), θερμαίνει άμεσα ή διατηρεί θερμοκρασία για μεγάλο χρονικό διάστημα αφότου σβήσει η φωτιά, και προσφέρει στο σπίτι αυτονομία καθώς, σε περίπτωση διακοπής ρεύματος, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μαγείρεμα ή για να ζεστάνουμε νερό.

• Σόμπες Pellet: Οι ενεργειακές σόμπες pellet, αποτελούν μια πολύ ενδιαφέρουσα λύση στην επιδίωξη οικονομικής και αποτελεσματικής θέρμανσης του χώρου μας. Αυτές οι σόμπες λειτουργούν με 100% φυτικά καύσιμα και είναι φιλικές προς τον πλανήτη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο έχουν γίνει δημοφιλείς σήμερα, παρόλο που η αγορά τους είναι πιο ακριβή από οποιαδήποτε άλλη αντίστοιχη σόμπα. Τα pellet κατασκευάζονται με πριονίδι από τη βιομηχανία επεξεργασίας ξύλου (έπιπλα, παλέτες, ξυλεία κ.λπ.).

• Σόμπες Υγραερίου: Το μοντέρνο και εντυπωσιακό design, η αξιοπιστία, η αυτονομία αλλά και η μεγάλη εξοικονόμηση ενέργειας και χρημάτων που προσφέρουν τα σύγχρονα συστήματα ασφαλείας, έχουν καταστήσει τις σόμπες (ή θερμάστρες) υγραερίου πρώτη επιλογή στη θέρμανση. Ανάλογα με τη χρήση που θα επιλέξουμε, η σόμπα υγραερίου μπορεί να μειώσει τα έξοδα θέρμανσης σε σχέση με το πετρέλαιο, ακόμη και κατά 30%! Ένα σημαντικό πλεονέκτημα στις σόμπες υγραερίου είναι η εύκολη χρήση τους. Το μόνο που χρειάζεται για τη λειτουργία τους είναι η τοποθέτηση μιας φιάλης υγραερίου στο πίσω μέρος της σόμπας και το πάτημα ενός κουμπιού για την ενεργοποίησή της. Παρά το γεγονός ότι για πολλούς, η σύνδεση της φιάλης με τη σόμπα αποτελεί «πονοκέφαλο», πρόκειται πλέον για μια διαδικασία ιδιαίτερα απλή, η οποία μπορεί να γίνει χωρίς την παρουσία ειδικού, ενώ υπάρχουν και φιάλες που συνδέονται πραγματικά με ένα κλικ! Διαθέτουν χειρισμό για την κάθε βαθμίδα απόδοσης, προσφέροντας μας έτσι τον απόλυτο έλεγχο, ενώ τα τέσσερα ροδάκια προσφέρουν μεγάλη άνεση και ασφάλεια κατά τη μεταφορά από χώρο σε χώρο. Το πιο συχνό πρόβλημα με τις σόμπες αυτού του είδους είναι αυτό με τις οσμές. Η χαρακτηριστική μυρωδιά υγραερίου η οποία ,όμως, αποτελεί το μοναδικό τρόπο για να γίνει αντιληπτή μια ενδεχόμενη διαρροή. Πρέπει, επίσης, να ληφθεί υπόψη πως η μυρωδιά δεν γίνεται αισθητή καθόλου κατά τη διάρκεια λειτουργίας της σόμπας, αλλά κυρίως όταν την ανάβουμε. Επομένως, ένας καλά αεριζόμενος χώρος μπορεί να μειώσει το πρόβλημα σε σημαντικό βαθμό, προσέχοντας, όμως, πάντα να μην υπάρχουν ρεύματα αέρα που μπορούν να επηρεάσουν τη φλόγα στη σόμπα.

• Σόμπες Κηροζίνης: Το χαμηλό κόστος αγοράς της και το μηδενικό κόστος τοποθέτησης καθιστούν τη σόμπα κηροζίνης πρώτη επιλογή στις πηγές θέρμανσης. Η κηροζίνη (φωτιστικό πετρέλαιο) είναι ευγενές καύσιμο και εξασφαλίζει απόδοση και καθαρή λειτουργία. Στα πλεονεκτήματά της περιλαμβάνεται το χαμηλό κόστος συντήρησης, η άμεση απόδοση και η λειτουργία της χωρίς ρεύμα. Το βασικό μειονέκτημα αυτού του είδους σόμπας είναι ότι δεν μπορεί να καλύψει μεγάλη περιοχή, αντίθετα προσφέρει τοπική θέρμανση. Θα πρέπει να γνωρίζουμε, επίσης, ότι έχει σχετικά υψηλό κόστος λειτουργίας. Το καύσιμο, όπως και τα καυσαέρια εκκρίνουν έντονη οσμή. Απαιτείται να λαμβάνονται μέτρα προφύλαξης κατά τη χρήση και τακτικός αερισμός του χώρου.

Το πιο σημαντικό μειονέκτημα της ξυλόσομπας είναι η αποθήκευση των ξύλων, που απαιτεί μια στεγνή, εύκολα προσβάσιμη θέση έξω από το σπίτι. Επίσης, οι σωληνώσεις της χρειάζονται περιοδικό καθάρισμα. Η ποσότητα, το είδος και η ποιότητα του ξύλου είναι παράγοντες που επηρεάζουν τη συχνότητα του καθαρισμού. Ωστόσο, για λόγους ασφαλείας, απαιτείται να καθαρίζεις τα μπουριά τουλάχιστον δύο φορές τον χρόνο!

Είναι ουδέτερες όσον αφορά την αποβολή άνθρακα επειδή ο άνθρακας που απελευθερώνεται κατά την καύση είναι ισοδύναμος με αυτόν που απορροφάται από το δέντρο κατά την ανάπτυξή του. Υπάρχουν αρκετά σημεία πώλησης pellet και έχουν το πλεονέκτημα πως μπορούν να φέρουν πιστοποιήσεις ως τυποποιημένα προϊόντα με σταθερή ποιότητα και με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά (υγρασία, βάρος, πρώτες ύλες). Όλα τα μοντέλα διαθέτουν τουλάχιστον θερμοστάτη, οπότε απενεργοποιούνται και ενεργοποιούνται ξανά αυτόματα. Ορισμένα μοντέλα έχουν και κάποιες προηγμένες λειτουργίες: προγραμματισμός, τηλεχειριστήριο, έλεγχο smartphone / internet και πολλά άλλα. Οι σόμπες pellet  χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες, αναλόγως με το τρόπο με τον οποίο θερμαίνουν το χώρο, σε αερόθερμες και υδραυλικές.  Όλες οι σόμπες pellet διαθέτουν πίνακα ελέγχου, δοχείο για pellet  και οι υδραυλικές διαθέτουν ενσωματωμένο δοχείο διαστολής και κυκλοφορητή. Το κόστος καυσίμου είναι αναγνωρισμένο σαν το βασικό μειονέκτημα της σόμπας pellet κρίνοντας από τις kWh που θα χρειαστούμε για να ζεστάνουμε το χώρο, ειδικά αν αποτελεί τον μοναδικό τρόπο θέρμανσης. Επιπλέον, η σόμπα δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα το οποίο είναι απαραίτητο για τη  λειτουργία του αυτόματου συστήματος ανάφλεξης, της τροφοδοσίας pellet, του εξαερισμού και των ηλεκτρονικών χειριστηρίων. Όπως όλες οι σόμπες με φλόγα, απαιτούν περιοδικό καθαρισμό και συντήρηση.

Ηλεκτρικές Σόμπες        

• Σόμπες Χαλαζία: Στην ηλεκτρική θέρμανση ανήκουν οι σόμπες χαλαζία, οι οποίες είναι μια οικονομική λύση για θέρμανση καθώς το κόστος αγοράς δεν είναι μεγάλο. Οι θερμαντήρες χαλαζία είναι πιο αποδοτικοί από άλλους τύπους θερμαντήρων, επειδή μετατρέπουν περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια σε θερμότητα. Είναι ελαφριές και μικρές σε όγκο ώστε να μεταφέρονται εύκολα από το ένα δωμάτιο στο άλλο. Είναι εντελώς αθόρυβες, συνεπώς δεν επηρεάζουν την ηρεμία μας. Διαθέτουν ενσωματωμένο θερμοστάτη που απενεργοποιεί τη θερμάστρα όταν ζεσταίνεται πολύ, αποτρέποντας, έτσι κάποια πιθανή υπερθέρμανση. Οι περισσότερες έχουν ασφάλεια που τις απενεργοποιεί αν τυχόν πέσουν. Στα μειονεκτήματα τους συναντάμε, το κόστος του ρεύματος καθώς αν είναι η μόνη επιλογή θέρμανσης θα χρειαστεί να είναι περισσότερη ώρα αναμμένη ώστε να πετύχουμε της επιθυμητή θερμοκρασία στον χώρο. Επίσης θέλει πολύ προσοχή στα ξύλινα πατώματα και τα χαλιά, επομένως καλό θα είναι να υπάρχει κάποια απόσταση της σόμπας από τις δύο αυτές επιφάνειες. Επιπλέον, παράγει ένα έντονο φως που μπορεί να είναι ενοχλητικό για ορισμένους ανθρώπους.

• Σόμπα Αλογόνου: Οι θερμάστρες αλογόνου είναι λιγότερο ακριβές από άλλους τύπους θερμαστρών. Παράγουν υπέρυθρα κύματα που διεισδύουν στο δέρμα και μας παρέχουν μια βαθιά, χαλαρωτική ζεστασιά. Δεν παράγουν αναθυμιάσεις ή δυσάρεστες οσμές. Είναι πολύ εύκολες στη λειτουργία, επειδή τα περισσότερα μοντέλα διαθέτουν τηλεχειριστήριο. Στα μειονεκτήματα τους συμπεριλαμβάνεται ότι χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να ζεσταθούν σε σχέση με άλλους τύπους θερμαστρών. Μπορεί, επίσης, να είναι πιο επικίνδυνες από άλλους τύπους θερμαντήρων επειδή έχουν εκτεθειμένα θερμαντικά στοιχεία.

Σε γενικές γραμμές, αν θέλουμε να ζεσταινόμαστε για λίγες ώρες σε ένα χώρο, όπως γραφείο, δωμάτιο και δε θέλουμε να ζεστάνουμε όλο το χώρο ή το σπίτι, τότε οι σόμπες χαλαζία/αλογόνου είναι ιδανική επιλογή θέρμανσης. Είναι αρκετά κατάλληλες για «προσωρινή» θέρμανση.

Κατανάλωση και κόστη:  Σημαντικό ρόλο στη διαδικασία επιλογής είναι και το ζήτημα της κατανάλωσης. Θα πρέπει να είμαστε ενημερωμένοι σχετικά με το κόστος του κάθε είδους σόμπας, τι κατανάλωση έχει η κάθε μια, αλλά και ποιό είναι το κόστος κατανάλωσης.

• Κόστος Σόμπας ανάλογα το είδος:
  

• Κατανάλωση Σόμπας:

Αλογόνου/Χαλαζία Η ισχύς μίας σόμπας αλογόνου-χαλαζία μας  δείχνει την κατανάλωση ρεύματος που αυτή χρειάζεται για να λειτουργήσει για μία ώρα. Αυτό μπορούμε  να το δούμε, εφ' όσον γνωρίζουμε  το κόστος της κιλοβατώρας (KWh). Απλά διαιρούμε  την ισχύ της συσκευής με το 1.000 και μετά πολλαπλασιάζουμε  με την τιμή της κιλοβατώρας (KWh). Το αποτέλεσμα είναι το κόστος λειτουργίας της σόμπας για μία συνεχόμενη ώρα.

*Σημείωση: Οι παραπάνω τιμές αφορούν την χαμηλότερη δυνατή κατανάλωση. Το τελικό ποσό μέσης ημερήσιας κατανάλωσης θα εξαρτηθεί τόσο από την ποιότητα του καυσίμου που χρησιμοποιούμε, όσο και από την απόδοση της εκάστοτε σόμπας. Εξίσου σημαντικό ρόλο παίζει και η κατάσταση του σπιτιού, δηλαδή μέγεθος, μόνωση κλπ, καθώς αυτή θα καθορίσει και τις ώρες λειτουργίας της σόμπας.

Η επιλογή σόμπας εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες. Το κάθε σπίτι και ο κάθε χώρος έχουν διαφορετικές ανάγκες. Συνεπώς προτού προχωρήσουμε σε κάποια  αγορά, θα πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι η σόμπα που θα επιλέξουμε είναι η κατάλληλη.